Η ξεχωριστή Έλλη Λαμπρίδη|και ο Νίκος Καζαντζάκης - Νουαζέτα με φουντούκι και καραμέλα

Μοιραστείτε το :

«Κύριε Φλωρά, από αύριο θα υπάρχει και μια μαθήτρια στην τάξη σας» είπε ο Διευθυντής του Γυμνάσιου Αρρένων Αθηνών.
«Κορίτσι;» ρώτησε ξαφνιασμένος εκείνος. Έτρωγε το μεσημεριανό του, στην τάξη, ψωμί με ελιές και τομάτα.
«Κατ εξαίρεση και υπό όρους, για να περάσει στο Πανεπιστήμιο. Δέχθηκα τηλεφώνημα από τον πρωθυπουργό, τον Στέφανο Δραγούμη, βεβαίως βεβαίως», ξερόβηξε εκείνος με το ανήκουστο που θα γινόταν στο Γυμνάσιό του.
«Μάλιστα… Και το όνομα αυτής;»
«Έλλη Λαμπρίδη, του Ιωάννη βεβαίως βεβαίως, γνωστού δικηγόρου, δημοσιογράφου και μελλοντικού βουλευτή της Κυβέρνησης Βενιζέλου.
Προφανώς κόρη κάποιου με επιρροή θα ήταν, πώς αλλιώς, σκέφτηκε ο καθηγητής Φλωράς.
«Θα πρέπει να διαφυλάξουμε την τιμή της, εσείς εν προκειμένω ως καθηγητής της.
Μην την δω να κάθεται, να μιλάει, να αναπνέει δίπλα σε αγόρι. Στα διαλείμματα να τη συνοδεύετε στο εργαστήριο της χημείας, όπου και θα παραμένει μέχρι την έναρξη του μαθήματος. Σας καθιστώ υπεύθυνο, βεβαίως βεβαίως», ολοκλήρωσε ο Διευθυντής και επέστρεψε στο γραφείο του.
Έτσι η Έλλη Λαμπρίδη, που γεννήθηκε το 1896, δυναμική και ασυμβίβαστη, με δυνατό «θέλω», βρέθηκε στο Γυμνάσιο ως η μόνη κοπέλα που μπορούσε να παρακολουθήσει μαθήματα, έγινε απουσιολόγος και πήρε το απολυτήριο της με άριστα και διαγωγή κοσμιοτάτη.
Το 1911 ξεκίνησε να σπουδάζει στο τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια πήρε υποτροφία για το Μάστερ οφ Σάιενς στην Ελβετία πάνω στα παιδαγωγικά.
Στην Ελλάδα την περιμένανε πώς και τι, να επιστρέψει και να διδάξει τις νέες παιδαγωγικές μεθόδους αλλά και να εργαστεί στα διάφορα παρθεναγωγεία διδάσκοντας γράμματα σπουδάγματα του Θεού τα πράγματα.
Και αυτό σκόπευε να κάνει εκτός απροόπτου.
Έλα όμως που το απρόοπτο της χτύπησε την πόρτα και εκείνη του άνοιξε.
Καλή η παιδαγωγική αλλά σαν τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και τη μετάφραση σπουδαίων κειμένων, δεν ήταν.
«Μήπως το τραβάς το σκοινί τώρα κόρη μου;» τη ρώτησε στο τηλέφωνο ο πατέρας της που πάντα τη στήριζε. «Δεν είπα να μείνεις σπίτι να ασχοληθείς με το κέντημα και τα οικοκυρικά, ήθελα να σπουδάσεις, να γίνεις δασκάλα να μορφώσεις τα ελληνόπουλα. Που ακούστηκε όμως γυναίκα φιλόσοφος και μάλιστα, να ασχολείται με τα πολιτικά;» συμπλήρωσε.
«Το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει, κατά μάνα κάτα κύρη κατά γιο και θυγατέρα» λέει ο σοφός λαός μας» του απάντησε ετοιμόλογη όπως πάντα.
«Άλλη Καλλιρρόη Παρρέν μας βρήκε» αναστέναξε ο πατέρας της, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο τη συγκατάθεσή του.
Εκείνο το πρωινό του 1917 που η Έλλη ήταν στο αμφιθέατρο και παρακολουθούσε φιλοσοφία, έμοιαζε σαν όλα τ’ άλλα.
Δεν ήταν όμως.
Γιατί εκείνο το πρωινό μπήκε στην αίθουσα, ο Νίκος Καζαντζάκης.
Εκείνος ήταν ακόμη παντρεμένος και πολύ ερωτευμένος με την πρώτη του σύζυγο, τη συγγραφέα Γαλάτεια Αλεξίου.
Η δήλωσή του «Μόνο τη Γαλάτεια και μια καλύβα» που είχε κάνει στο μικρόφωνο ενός ρεπόρτερ είχε παίξει σε όλα τα πρωινάδικα.
Ωστόσο, χώρισαν με τη Γαλάτεια κάποια στιγμή, γιατί το πάντα υπάρχει μόνο στα βουνά της Κίνας λένε κάποιοι, εγώ είμαι πιο ρομαντική και μιλάω για αόρατες κλωστές της μοίρας, βλέπετε το βιβλίο μου «Οδός Σχεδίας».
Με την Έλλη υπήρξε έντονο σαπιοσέξουαλ αττράκτιβνες, και λογικό.
Ήταν και οι δύο άνθρωποι του πνεύματος και ασυμβίβαστοι σαν τον Τζέιμς Ντιν, αν και δε θα τους έλεγες επαναστάτες χωρίς αιτία.
Έγιναν ζευγάρι για οχτώ μήνες.
Κάπου εδώ θέλω να πω ότι πάντα θεωρούσα ότι ο Μπεν Άφλεκ έμοιαζε κάπως στον Τζέιμς Ντιν, θα δείτε πού κολλάει αυτό, παρακάτω.
Γίνανε ζευγάρι λοιπόν, δεν τα πήγανε καλά γιατί ήταν και οι δύο έντονοι χαρακτήρες, χωρίσανε αλλά επανασυνδέθηκαν όπως ακριβώς η Τζένιφα η Λόπα με τον Μπεν Άφλεκ.
Επιστροφές καταστροφές, όμως, τα χουμε πει τόσες φορές. Εκείνος ήξερε βαθιά μέσα του, πως δεν μπορούσε να την κάνει ευτυχισμένη.
Της το είχε αφήσει σε πόστ ιτ στο ψυγείο τον Ιούνιο του 1927:
«Ίσως δεν μπορώ να αγαπήσω όπως θες, ανθρώπινα, έτσι, σαν άνθρωπος απλός, θερμός, που αγαπά ένα πρόσωπο, ζαλίζεται, τίποτα πια άλλο δεν υπάρχει. Κανέναν άνθρωπο δεν αγάπησα σαν εσένα κι όμως ούτε μια στιγμή δεν μπόρεσα να σου δώσω αυτό που λες, θες, ευτυχία».
Εκείνη, αυτό το ήξερε καλά. Το είχε πει στην συνονόματή της Έλλη, την Αλεξίου , την αδερφή της Γαλάτειας.
«Ο Νίκος είναι πλασμένος να συμβιώσει με γυναίκα που είναι διατεθειμένη να απαρνηθεί τον εαυτό της. Να προσαρμοστεί με τον δικό του τρόπο. Να υποταχτεί στην καθημερινότητά του».
Κυκλοφορούσε λοιπόν ο Καζαντζάκης με τα μούτρα κατεβασμένα, σαν του Άφλεκ, όποτε ξαναχώρισαν και εκείνος παντρεύτηκε τη δεύτερη γυναίκα του Ελένη, που ήταν κατά κοινή παραδοχή πιο συμβατή μαζί του.
Ωστόσο, βγάζοντας το σ☆ξ από την εξίσωση, η αλληλοεκτίμηση και τα κοινά ενδιαφέροντα- βιβλία, συγγραφή, μετάφραση, κριτική-, παρέμειναν, κάνοντας τη σχέση τους σταθερή και μακροχρόνια.
Αντάλλαξαν όσες επιστολές αντάλλαξαν ο Άλμπερ Καμύ με τη Μαρία Κασάρες, κάποια ποστ πιο κάτω και ακόμα περισσότερες.
«Πώς πάει η Οδύσσεια;» τον ρώτησε ένα απόγευμα στην Αίγινα, τρώγοντας καρπούζι με φέτα.
«Έγραψα τριάντα τρεις χιλιάδες στίχους και βρήκα τρόπο να σε βάλω μέσα, μουντίτα μου», την αποκάλεσε με το χαϊδευτικό που την αποκαλούσε.
«Για πες» τον παρότρυνε να συνεχίσει.
«Τρικέφαλο αγαθό, φωτιά, θεριό, καρδιά παληκαρίσια» διάβασε εκείνος το χειρόγραφό του. Σταμάτησε και την κοίταξε. Ήταν αυστηρή κριτικός, δεν χαριζόταν και ας τον αγαπούσε.
«Για συνέχισε, του είπε.
«Θα είναι η συντροφιά του στην έρημο, στην άσκησή του, μια λιόπαρδη. Αυτή θα είναι μαζί του πάντα, θα τον αγαπάει και θα τον τσαφουνίζει, θα τον γιομίζει πληγές και χάδια».
«Ναι, μου αρέσει» έδωσε την έγκρισή της εκείνη.
«Να το θυμάσαι γιατί όταν θα γράψεις την βιβλιοκριτική σου στο περιοδικό «Νεοελληνικά Γράμματα», δε θα μπορέσεις να ζήσεις το ποίημα, θα το αναλύσεις με τη λογική και μερικά κείμενα δεν πρέπει να τα διαβάζεις έτσι», της είπε.
«Πωωωω, παράπονο, προκαταβολική γκρίνια. Και εγώ ξέρω από τώρα πώς θα κριτικάρεις την κριτική μου.
Σε ό,τι γράψω και σου αρέσει θὰ πεῖς: θηρίο μυαλό, γράφει μὰ τὸ θεὸ ὡραῖα·
Κι ὅ,τι δὲ θὰ σ’ ἀρέσει, θὰ πεῖς: τς, τς, ἀκόμα ἔχει αὐτὲς τὶς προλήψεις, δὲ θὰ μπορέσει ἄραγε ποτὲς νὰ τὶς ξεπεράσει», του απάντησε και γελώντας.
Του έδωσε ένα φιλί στο μέτωπο και πήγε να συνεχίσει την μετάφραση για τη διεθνή κυκλοφορία των βιβλίων του στο Άμαζον αλλά και για την προετοιμασία της υποψηφιότητάς του για το Νόμπελ Λογοτεχνίας που αδίκως, δεν πήρε ποτέ- αν με ρωτάτε.
Εν τω μεταξύ, η απόφαση της να σπουδάσει φιλοσοφία είχε θεωρηθεί απαράδεκτη στην Ελλάδα, γιατί αφενός φιλόσοφοι μπορούσαν να είναι μόνο άνδρες, αφετέρου η συμφωνία για την υποτροφία που της είχαν δώσει αφορούσε στα παιδαγωγικά.
Εκείνη πάντως και δίδαξε σε διάφορα σχολεία, όπως στην Κωνσταντινούπολη, -όπου εκεί μάλιστα, παντρεύτηκε και απέκτησε μία κόρη, τη Νίκη- αλλά και στο Λονδίνο πήγε για πολλά χρόνια, με σκοπό τη μελέτη του εκπαιδευτικού συστήματος της Μεγάλης Βρετανίας.
Δεν ήταν στο πρόγραμμά της να μείνει τόσο στο ΓιουΚέι, αλλά πρώτα ο πόλεμος και αργότερα η Χούντα που της πήρε το διαβατήριο γιατί δεν κρατούσε το στόμα της κλειστό, τουναντίον, μιλούσε ανοιχτά για τις πεποιθήσεις της, παρέτειναν την παραμονή της εκεί.
Όσο ήταν εκεί πάντως, έδωσε περισσότερες από τριακόσιες διαλέξεις σε όλη τη χώρα για την Ελλάδα, συγκεντρώνοντας χρήματα για τον Ερυθρό Σταυρό και μιλώντας στο ραδιόφωνο του BBC εμψυχώνοντας το κοινό.
Ταυτόχρονα παρακολουθούσε μαθήματα πολιτικής φιλοσοφίας, φιλοσοφίας της επιστήμης και μαθήματα για τη φιλοσοφία του Καντ, στο Κέμπριτζ.
Ο χαμός της κόρης της στα Δεκεμβριανά, ήταν μεγάλο πλήγμα. Δεν υπάρχει χειρότερο.
Έγραψε ένα βιβλίο δίνοντας το όνομά της «Νίκη», που ήταν αυτοβιογραφικό και αποτύπωνε ταυτόχρονα και τη σύγχρονη ελληνική ιστορία.
Δεν είχε άλλους απογόνους, και φρόντισε στη διαθήκη της το σπίτι της να γίνει
«Φιλοσοφική Βιβλιοθήκη Έλλης Λαμπρίδη», κληροδότημα της Ακαδημίας Αθηνών.
ΥΓ: Αν σας άρεσε το κείμενο, μπορείτε να ακολουθήσετε τη σελίδα μου Νουαζέτα για να μη χάσετε τα επόμενα αλλά ούτε και τα προηγούμενα!
ΥΓ2: Οι διάλογοι ΔΕΝ είναι αληθινοί, παρά μόνο στο κεφάλι μου, μπικόζ, συγγραφέας! Δείτε το ίνφο της σελίδας!